De bodem? Zo belangrijk, en toch gaat het teveel over voor en tegen.
In de discussie over de bodem en bodemleven ontstaat meer en meer een polariserende houding. Er is een kamp dat zich, vanuit zorg voor het milieu, druk maakt over de uitputting van de bodem door intensieve landbouw. En er is een kamp dat zich, vanuit een economisch belang, druk maakt over de beperkende maatregelen die impact hebben op een efficiënte akkerbouw. In de zoektocht naar het absolute gelijk ontstaat de defensieve neiging om de stellingen van anderen te wantrouwen. Het resultaat is dat op detailonderwerp wetenschappelijke onderbouwingen worden aangehaald, in de hoop dat daarmee het totale beeld wordt gekleurd. Een manier die in de reclame en in de politiek goed werkt, maar niet altijd bijdraagt tot verstandige keuzes.
De bodem in ons land is zeer waardevol. Het zorgt ervoor dat onze agrarische professionals een inkomen hebben en dat we als Nederlandse consument kunnen beschikken over een rijk gevuld voedingspakket. Dankzij voortschrijdend inzicht, nieuwe kennis en inzet van slimme machines en technologie hebben ‘onze’ agrarische professionals zelfs wereldwijd aanzien verworven. Vooral ook vanwege het feit dat we met ons relatief kleine bodemoppervlak een agrarisch exporteur van wereldformaat zijn. Het geeft aan dat de Nederlandse agrariër met recht professional en expert genoemd mag worden als het gaat om oogst- en teeltprestaties. De groeiende opbrengsten die van 1 hectare landbouwgrond gerealiseerd worden zijn indrukwekkend te noemen. Waar ligt het maximum?
Maar, wat betekent het precies als die bodem onafgebroken zoveel topprestaties dient te leveren? De zorgen over het langdurig bodemwelzijn zijn dan wellicht ook voor te stellen. Want hoe verstandig is het om langdurig prestatie bevorderende kunstmatige middelen in te zetten om nieuwe levenskracht in de bodem te brengen? Hoe lang kan dat doorgaan?
Want we willen toch dat de bodem goed beheerd wordt? Jazeker wel. En we willen toch dat er minder chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden? Jazeker wel. Willen we dan niet dat er meer en meer organische gewassen ingezet worden om het bodemleven en de bodemkwaliteit op een natuurlijke manier te verbeteren? Gewassen die ook nog eens geschikt zijn voor de bestrijding van aaltjes? Als alternatief en aanvulling op chemische bestrijding? Jazeker wel.
Het is de reden waarom voorlopers zoals Vandinter Semo zoveel onderzoek doen naar de inzet van cruciferen als effectieve groenbemester en bestrijder van aaltjes.
Maar is dat de enige oplossing? Nee, zo eerlijk dienen we ook te zijn. Maar hoe beter we erin slagen om onze cruciferen te verbeteren, en hoe sterker het bewustzijn om op verstandige wijze aandacht te geven aan een gezond bodemleven? Hoe eensgezinder en effectiever we zullen omgaan met onze bodem. En dat is heel wat doeltreffender dan een simpel ‘voor’ en ‘tegen’.